Xigantes e Cabezudos.

Electricidad Romero na rúa García Camba.

Argimiro e Javier Carballeda dos "peteuves" de toda a vida. Coñezo os irmáns dende pequeno, eramos nenos da tantas veces renovada Praza da Verdura, o noso lugar de xogos cando as decenas de vendedoras cos seus postos de froitas e legumes nos deixaban. Vivían enriba da entón fonda "Los Ángeles" onde a súa dona era a madriña de Javier. Alí convivían os dous irmáns co patriarca da familia, tamén chamado Argimiro, e empregado dun dos negocios históricos da Pontevedra de entón "Electricidad Romero" que estaba na entrada do desaparecido Cine Malvar. A nai, Consuelo "A Asturiana" que tiña un posto na Praza do Mercado e Mari Carmen, a súa filla, eran as mulleres da casa. Chegado o mes de agosto era festa na casa dos Carballeda, a Peregrina era unha das celebracións máis esperadas por esta familia xa que tres dos seus membros participaban nos pasacalles e procesións cos Xigantes e Cabezudos de Pontevedra que, xunto con Coruña e Santiago, era unha das tres cidades onde se podían ver. Xa o Padre Sarmiento en 1759 os recorda ter visto na súa nenez, e a procesión da Peregrina era cita imprescindible para poder ver aos "xigantones" como así o testemuña un debuxo de Gerardo Meléndez publicado na "Ilustración Española e Americana" de 1882 onde se lles ve na Praza da Ferrería.

Os Carballeda.

Recórdovos de sempre na Peregrina de cabezudos.- Argimiro: O levamos no sangue, o noso pai, que adoitaba "bailar" o xigante negro, alá pola década dos anos cincuenta, levábanos sendo nenos ata os Arcos de San Bartolomé, onde tiña a súa casa Manuel Estévez que era o encargado dos Cabezudos naquel tempo. Ali ensaiabamos os bailes ao compás das gaitas para a procesión e pasacalles de Santiaguiño e as Festas de A Peregrina. Eramos uns vinte rapaces, case todos do barrio da Seca e Campolongo e ao rematar pagábannos 5 pesetas e dábannos un bocadillo. É unha pena que co paso dos anos se vaian perdendo estas tradicións e a xente jóven non se apunte como antes e fagan que pouco a pouco váianse morrendo. Antigamente non había figuras para tantos rapaces, agora hai que andar pregando para que non sobren.

Ademais de vós hai máis familia?.- Javier: Si, bailan connosco os meus dous sobriños, Jose e Sebastián, fillos de Argimiro, e a miña prima Alejandra. Pódeis comprobar que, afortunadamente, esta tradición familiar ten herdeiros e ogallá sexan por moitos anos.

Houbo un tempo en que saïades fóra da cidade.- Argimiro: Si, ao Concello de Pontevedra lle chegaban bastantes peticións de fóra de Pontevedra onde querían ver bailar aos Xigantes e Cabezudos, grazas a isto era unha forma de coñecer as festas populares de moitos pobos de Galicia.

Os Cabezudos eran habituais nos programas de man como este do 73.

Tamén levades toda a vida involucrados nas tradicións de Pontevedra ademais dos cabezudos.- Javier: A verdade é que a miña familia sempre estivo metida en "todo". O meu pai era confrade alá polos anos 50 e sacaba a ombros á Virxe da Misericordia en San Bartolomé en Semana Santa, nós os dous "bailabamos" á imaxe do Doutor Lorán, San Antonio Abade polo Corpus de Pontevedra. A sácabamos dende a súa casa, onde permanecía todo o ano, na esquina do instituto Valle Inclán coa rúa Riestra ata San Bartolomé ou Santa María, ademais eu estiven na Banda da Confraría da Veracruz e Misericordia ata fai ben pouco, tocaba o tambor.

E chegastes a coincidir as tres xeracións dos Carballeda algunha vez?.- Argimiro: Pois se, Nas Peregrinas a principios da década dos anos setenta, o meu pai bailando un dos xigantes negros e nós os dous de cabezudos.

E cambios, algún cambio haberá neste máis de medio século bailando polas rúas de Pontevedra.- Javier: Por suposto, antes a chavalada quería participar en todo e agora non e en canto ao material das figuras agora é máis lixeiro, antes rematabas reventado porque pesaban moito. Levo xa hai anos bailando un dos xigantes, o Rei, e os esqueletos das figuras antigas eran de madeira e para levalos había que estar en forma. Agora os novos son máis lixeiros e lévanse como unha pluma. Desgraciadamente aqueles gigantones de máis de cincuenta anos en vez de conservalos e restauralos remataron no lixo. Unha mágoa.

Xigantes e Cabezudos pola Ferrería no ano 1882 nun debuxo de Gerardo Meléndez.