As Corbaceiras onte e hoxe.

Dúas imaxes con mais de cen anos de diferencia, a Pontevedra mariñeira reflexada na primeira foto das Corbaceiras, onde o mar case que entraba nas casas dos veciños da vella Moureira, e a mesma imaxe, mais de un século despois, onde ainda se poden ver tres casiñas da foto orixinal de Zagala. Aperos mariñeiros, peiraos, o taller de Pazó e, o fondo, o monte do Taco na desembocadura do Gafos indicaban que Pontevedra tivo presente durante moito tempo o mar. Cos recheos, a ponte e a construcción da carreteira de beiramar, foise perdendo esta identidade, e nos anos 70 as Corbaceiras pasou a ser mais coñecida polos restaurantes que alí había e onde se podía xantar unha chea de marisco. Alí estaban o "Rúa", coñecido patrocinador dun histórico equipo da nosa cidade como era o Nodales, o seu lado "Casa Digna" que aínda segue o pe na actualidade e xa o desaparecido bar do "Rache". Para os que eramos nenos do barrio da Rúa Nova a zona era motivo de moitos partidos de "rivalidade", alí xogábamos a finais dos sesenta e comezos dos setenta na explanada que había diante dos restaurante contra os fillos do que fora gran capitán do Hai que Roelo, Nito e Cholo e toda a rapazada daquela nas Corbaceiras.

A Puntada.

Imaxen da que foi durante moito tempo a zona de baños e "veraneo" dos nosos pais e avos nos anos cincuenta e sesenta, a "Puntada". Moito traballo tivo "Pla" coa sua barquiña cruzando as nosas familias desde o que coñecemos como beiramar ata a que era entón a "praia" de Pontevedra. Na fotografía vemos, ao fondo, como xa estaba construida a carretera, mais coñecida en aqueles anos como "Avenida de Marín", e como a esquerda desta, ainda non estaba a empresa de Celulosas, ao fondo o colexio de Praceres.

El edificio de Varela.

Saturnino Varela.

Saturnino Varela oriundo de León, casado y afincado en Pontevedra tenía su negocio en la Plaza de Curros Enrríquez, que inició en 1870, en una de las casas que había antes de que construyeran "Almacenes Olmedo". En 1897, en subasta pública, compró al Concello de Pontevedra el terreno que había dejado el viejo Hospital de San Juan de Dios y del que se conserva la "Capilla de las Ánimas". Ahí, en la explanada, después del derribo del hospital, mandó construir Don Saturnino el edificio que iba a servir como negocio familiar hasta el año 1989. Su hijo Rafael Varela Feijóo se puso al frente cuando su padre falleció y pasó a llamarse la ferretería "Hijo de Saturnino Varela", como aún se puede ver en la "papelería" hoy en día, y donde también trabajaron  los nietos de éste, Rafael, Antonio, Luis y Gonzalo Varela. En el año 89 pasó a manos de Caja Postal donde se reformó y ocupó durante más de un año, después "aterrizó" la sociedad "Casino Mercantil e Industrial" y actualmente en sus bajos está el famoso "Burguer King". Recuerdos de mi niñez serán siempre aquellos escaparates por las navidades de finales de la década de los años sesenta llenos de juguetes que era toda una gozada poder verlos y sobre todo aquellas exposiciones de trenes eléctricos que siempre hacían. La ferretería sigue abierta en la actualidad, pero ahora, enfrente del "Edificio de Varela", como se le conoció siempre, y ocupa uno de los locales de la histórica calle pontevedresa de Don Gonzalo, al lado de donde también estuvieran las oficinas del Pontevedra Club de Fútbol en sus años dorados, y que también había comprado Don Saturnino Varela. Al frente del negocio está en la actualidad el bisnieto del fundador Rafael Varela Pedrosa al que le estoy agradecido por cederme las fotografías.

Arriba, el edificio de Varela tal y como estaba en la década de los 40, en el medio, el local que servía de Almacén y donde está en la actualidad la ferretería, y sobre estas líneas, una imagen de los años 80.

O Lérez do 58.

Alineación dun dos equipos históricos da nosa cidade, o Lérez. Imaxen dun partido xogado no vello estadio de Pasarón o día 23 de febreiro do 1958 no que se enfrentaba a outro dos equipos mais populares de Pontevedra, o "Nodales", a os que gañaron por 4 goles a 2. A formación que presentóu o equipo lerezano ese día contra os "capitalinos" foi: (De pe e pola esquerda) Galiano, Isidoro, Chanón, Hermida Ferro e Naldo. Agochados; O masaxista (descoñezemos o nome), Madriles, Nine, Marcial, Reinaldo e por último, toda unha sorpresa pa min, o meu tío Pepe, apodado o "Ondas" e que traballaba de barbeiro na peluquería do Burgo na aquel tempo. Grazas a "Foro" por remitirme estas verdadeiras xoias para que as poidamos disfrutar e recordar todos.

Os municipais de Pontevedra.

Recopilatorio de nostálxicas fotografías dos axentes municipais ao longo das últimas décadas. Os populares, no meu tempo, "bacenillas", pola forma do casco que tiña sobre a cabeza a os que podías ver transitando as rúas de Pontevedra ou subidos nas peanas nos cruces de rúas da nosa cidade regulando o pouco tráfico que había entón. Estampa típica era ver os axentes nas Navidades rodeados dos aguinaldos que os pontevedreses lles regalaban. Na páxina da dereita "Municipais" iremos subindo nestes días as mais de 150 imaxes que temos.

La Emperatriz de Pontevedra.

Preciosas y maravillosas fotografías de Antonio Costa realizadas hace unos años de la "Emperatriz" de Pontevedra en la Alameda y en el rastro de la Verdura. Hace bastante tiempo solía charlar con ella muy a menudo ya que me la encontraba siempre en los antiguos talleres del Diario de Pontevedra en Secundino Esperón. Me pasé más de alguna tarde haciéndole fotos por el casco viejo para el suplemento dominical de entonces, "Diario del Domingo". Se le podía ver siempre por el mercadillo de los domingos en la Plaza de la Verdura, pero desde hace un tiempo, desapareció de las calles de nuestra ciudad. Una pena que personajes nuestros, de los de siempre, se vayan quedando en el olvido y sólo nos queden, afortunadamente, bellas fotografías de "Penélope" como las de Antonio Costa para volver a recordarla.

Fotografías: Antonio Costa.

Tempos de vendimia.

Vista xeral da Pontevedra de 1970.

Chegaba o mes de setembro e atrás deixábamos o tórrido verán, acabábanse a playa e as festas  e entrábabamos no outono. Neste mes era tempo de vendimiar na finca que tiñan os pais dun rapaz do barrio, Monchiño Pintos o fillo de Ramón o xardineiro que vivían ao pe da trincheira do ferrocarril pola actual rua do Paseo de Colón. Recollíamos a uva na propiedade que tiñan ao lado do "poblado" xitano no Vao, alí pasábamos uns días debaixo das parras e a mín encantábame subirme aqueles cubas cheas de uvas e pisalas. O mellor chegaba ao final da xornada cando dábamos boa canto de aqueles tremendos bocadillos de queixo con membrillo e chourizo.

Co final de agosto iniciábase tamén a liga de fútbol do noso pontevedriña, en 1970 deixaba atrás a etapa gloriosa do "hai que roelo", ainda que quedaban nomes como Irulegui, Calleja, Neme e Roldán, e comenzaba unha nova andadura pola nova competición, a Segunda División. Ata o vello Pasarón achegábamonos para animar os nosos ídolos, recordo que era socio infantil da grada de Preferencia con aqueles curiosos carnets feitos na imprenta de Portela e que case que non cabián no bolsillo e en cada partido na casa había que irlle quitando unha folla como se de un calendario tratárase.

As pistas da "Panificadora" nun partido entre o Teucro e o Vulcano.

Tamén estaban os partidos do Teucro que había pasado de xogar no campo da "Panificadora" na rua Arzobispo Malvar ata o novo Pavillón dos Deportes no barrio do Burgo. Tremendos, e cheos de xente nas gradas ao aire libre, eran os partidos de rivalidade contra o "Vulcano" de Vigo na aquelas vellas pistas.

No barrio, apenas había luz, dous ou tres postes como moito, aínda estaban os pontes de ferro pero xa non pasaba o ferrocarril polo Paseo de Colón que se había convertido en un auténtico estercoleiro. Faltaban un par de anos para que adoquinarán a Rua Nova de Abaixo e comenzaran os recheos da trinchera que habían deixado as vías do tren. A principios dos setenta era toda a zona de terra e chea de silvas e alí xogábamos aos trompos e as bolas.

O que si chegaba no mes de setembro era a volta os colexios, no meu caso a Academia Cervantes que o dirixía Manuel Abalo e que estaba na Praza Méndez Núñez. Co inicio do curso eu compraba os libros de texto, ainda que non todos xa que servían dun ano pa outro os de meu irmán, e as libretas e lapiceiros na Librería de Pondal na calle Michelena. Durante este mes as clases eran so pola mañán ata o mes de outubro que iniciábase a tempada de inverno e xa eran mañán e tarde. Así voltaba a rutina dos estudios todolos días e desexando xa que chegaran as vacación do Nadal, claro que os fines de semán sempre tíñamos as sesión infantís dos domingos no "Malvar" para olvidarnos un pouco de todo esto... algo era algo.

Sobre estas liñas, tres imaxes do rapaces da Academia Cervantes (o meu colexio). Na Primeira foto, diante da escola na Praza Méndez Núñez, todolos alumnos do curso do 66/67, e as dúas seguintes, nunha excursión de mestres e alumnos a Santiago de Compostela para gañar o "xubileo".

O vello camiño do Rouco.

Asi era xa fai moitos anos a que coñecemos hoxe como Cobián Roffignac a rúa que abría e comunicaba a antiga calle do Progreso (Benito Corbal) coa de Santa Clara. Na vella fotografía pódese ver a parte posterior da igrexa de San Francisco ainda coa galería onde vivían os frailes cando chegaron de novo a principios do século XX. Os que eramos nenos nos sesenta seguro que recordan o terraplén que había detrás dos franciscanos, onde estaban as instalacións de bombeiros e antigamente cuartel vello (hoxe o comedor de San Francisco) e como nos tirábamos ata abaixo con cartóns rachando a maioría das veces os pantalóns e como ese lugar servía para fumar os primeiros "pitillitos" que comprábamos a María a do carrillo na Praza da Ferrería.

Sobre estas liñas, a zona na actualidade.

A cidade volve ao medievo.

E impresionante pasear polas rúas históricas de Pontevedra, nalgunhas non se pode dar un paso adiante por culpa dos milleiros e milleiros de persoas que neste día volven a reivir a Feira Franca. Unha festa que xa ten máis dunha década e que cada ano que pasa consólidase como unha das máis importantes de Galicia grazas a participación dos pontevedreses. A cidade está tomada.